Melik Mahmut Camii (Bab Es Sur): Camii, yatık bir dikdörtgen alan
kaplayan ve bir yanında ve diğer yanlardan dar sokakların ayrıldığı
evlerle ve çeşitli portal şeklinde taş işlemeli ana girişi küçük bir
meydanda açık durumdadır. Melik Mahmud (1367-1368)'un burada defnedilmiş
olmasından da bu camiye Melik Mahmud Camisi denmektedir.,
Abdullatif ( Latifiye) Camii: M.S.1314'de Artukoğullarından Melik
Salih ve Melik Muzaffer'in adamlarından Abdullatif Bin Abdullah
tarafından yaptırılmıştır. Minaresi Mısır Valisi Muhammed Ziya Tayyar
Paşa tarafından inşa ettirilmiştir. Sultan Avis ve Melik Mansur burada
gömülüdür.,
Reyhaniye Camii: 1756 tarihinde Ahmet Paşa'nın kızı Adile Hanım
tarafından yaptırılan bu camii Hasan ayyar çarşısında bulunmaktadır.
Minaresi sekiz köşelidir.
Necmeddin Camii (Maristan Camii): Emin Necmeddin İlgazi Artukoğulları
tarafından yaptırılmıştır. Bu camiye Sarı Camiide denmektedir. 1116
yılında Emin Necmeddin İlgazi buraya gömülmüştür..
Emineddin Camii : Necmeddin İlgazi'nin kardeşi tarafından yaptırıldığı söylenmektedir.
Nizameddin Begaz Camii : Diyarbakır kapısında, Melik Kutbeddin'in
veziri Nizameddin Begaz tarafından MS. 1186 yılında yaptırılmıştır.
Şeyh Salih Camii : Hangi tarihte ve kim tarafından yaptırıldığı
bilinmemektedir. Caminin yanındaki kubbeli türbede Salih türbesi
mevcuttur. Caminin 50 metre batısında yontma taşla çevrili dört köşeli
türbede Şirin isminde bir zat defnedilmiştir.
Kale Camii : Hangi tarihte inşa edildiği bilinmemektedir. M.S.1269
yılında Necmeddin İlgazi tarafından onarıldığına dair belgelere
rastlanmıştır.
Sultan Hamza Mescidi : M.S.1443 yılında Sultan Hamza tarafından
yapımına başlanan bu cami bir yıl sonra oğlu tarafından tamamlanmıştır.
Hamidiye Camii : M.S.1347 yılında Şeyh Zebuni tarafından yaptırılmış, kendisi de içine gömülmüştür..
Süleyman Paşa Camii : M.S.1195 yılında Melik İsa'nın veziri Kudbiddin Bin Emir Ali Sincari tarafından yaptırılmıştır..
Şeyh Çabuk Camii : Hangi tarihte ve kim tarafından yapıldığı
bilinmeyen cami Diyarbakır Kapı Mahallesindedir. Ancak M.S. 1170 yılında
İslam hakimiyeti döneminde Mor Yusuf Kilisesi iken Camiye
dönüştürüldüğü söylenmektedir..
Tekiye Camii : M.S.1445 yılında Kasım Padişah'ın yeğeni İbrahim Tekye tarafından yaptırılmıştır..
Sultan Musa Camii : Mardin il merkezinden 20 km uzaklıkta yer
almaktadır. Türklerin bu yöreye akını sırasında büyük bir komutan olan
Sultan Musa M.S.1055 yılında burada şehit olmuştur. Sultan Musa ve
arkadaşlarının türbeleri Arap Mimarisi biçiminde inşa edilmiştir..
Muhammet Hakim Mansuri Camii : Merkeze bağlı Yalım Beldesindedir. Mor İsyo Kilisesi iken 19. Yüzyılda camiye dönüştürülmüştür..
Midyat Camii : Artuklu Devletinin son zamanlarında inşa edilmiştir.
Zeynel Abidin Camii : Nusaybin İlçesinde Hz. Muhammed'in
l3.torunlarından olan Zeynel Abidin'in adıyla anılan Camide kendisinin
ve kızkardeşi Zeynep'in türbeleri vardır. Hz. Muhammed'in berberliğini
yapmış olduğu söylenen Selman-i Pak'ın ziyaretgahı mevcuttur.
Kızıltepe (Koçhisar) Ulu Camii : Kızıltepe İlçesinde Mardin
Artuklu'larından Yavlak Aslan tarafında (1184-1200) başlanmış ve kardeşi
Artuk Aslan tarafından (1200-1239)'da tamamlanmıştır. Kıble duvarına
paralel üç nef mihrap önünde iki nef boyunca 9.75 m. çapında tromplu bir
kubbe ile kesilmiştir. Caminin iç kısmı, mihrabı ve duvarları zarif
oyma işleme yazılarıyla süslenmiştir..